رضایی‌راد: نمی‌توان توقع داشت همه هنرمندان نسبت به همه اتفاقات واکنش نشان دهند
تاریخ انتشار: ۴ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۱۸۵۹۸۳
هفتمین نشست از سلسله نشست‌های بازیابی خانه هنرمندان ایران با موضوع «عمومی کردن گفتگوهای انتقادی در هنر تئاتر» برگزار شد.
به گزارش گروه فرهنگ و هنر برنا؛ هفتمین نشست از سلسله نشست‌های بازیابی خانه هنرمندان ایران با موضوع «عمومی کردن گفتگوهای انتقادی در هنر تئاتر » با حضور محمد رضایی راد، نمایشنامه نویس، کارگردان و پژوهشگر و رضا سرور، نویسنده، منتقد و تحلیلگر تئاتر برگزار شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در این نشست که شامگاه چهارشنبه سوم اسفند ماه در تالار استاد جلیل شهناز خانه هنرمندان ایران برپا شد، دو هنرمند حاضر به تشریح وضعیت تئاتر در شرایط فعلی و تحلیل برخی از اجراهایی که در این مدت در واکنش به اتفاقات اجتماعی در فضای مجازی رخ داده، پرداختند.
در بخشی از این نشست، پرسشی درباره اجرای تئاتر به شکل مرسوم در فضای فعلی مطرح شد که رضایی راد در پاسخ به آن گفت: نمی‌توانیم از هنرمند بخواهیم تئاتر اجرا کند یا نکند بلکه این تصمیم فردی اوست. تماشاگر است که انتخاب می‌کند آثار نمایشی را ببیند یا نه. بخصوص در غیبت تشکل و صنف، تصمیم فردی هنرمند پررنگ‌تر هم می‌شود.
این کارگردان با تشریح دو مثال از تصمیم گیری‌های خودش درباره اجرا نکردن تئاتر اضافه کرد: تابستان امسال من از اجرای نمایش «به گزارش زنان تروا» انصراف دادم ولی این نمایش را تا آخر کار کردم تا به نتیجه برسد چون معتقدم هر کاری می‌کنم، باید به نتیجه برسد.
وی در پاسخ به پرسشی دیگر درباره استفاده از فرم‌های اجرایی جدید در تئاتر توضیح داد: فرم اجرا باید خود به خود در هنرمند ته‌نشین شود و نمی‌توان انتظار داشت این اتفاق به سرعت رخ دهد چون اگر این فرم‌ها به سرعت ایجاد شود، به همان سرعت هم از بین می‌رود.
رضایی‌راد تاکید کرد: امروزه مهم‌ترین مساله این است که هنرمند چگونه فضای انجام کار پیدا کند. یعنی یافتن فضا مهم‌ترین کنشی است که هنرمند می‌تواند انجام بدهد و در اینجا نوشتن یا اجرا کردن امر ثانویه است که به خود او مربوط می‌شود. همچنان که انصراف من از اجرا در تالار اصلی تئاتر شهر به معنای آن نیست که کار نمی‌کنم.
او با تاکید بر اینکه عنوان تئاتر زیرزمینی را نمی‌پذیرد، توضیح داد: این عنوان را در مقابل تئاتر رسمی نمی‌پذیرم، بلکه معتقدم این تئاتر بی‌مجوز است، یعنی پیدا کردن فضا و اشغال آن.
رضایی راد با اشاره به اصطلاحی که در میان نویسندگان وجود دارد، مبنی بر «نوشتن برای کشوی میز » اضافه کرد: نوشتن برای کشوی میز به چه کار می‌آید؟ اثری که نتواند در زمان خود با مخاطب سایش پیدا کند، به درد نمی‌خورد و گویی اتفاق نیفتاده است.
او که در دوره‌ای در تئاتر ممنوع‌الفعالیت شده بود، با اشاره به شکل‌گیری گروه تئاتر «خانه» اضافه کرد: با همه این اوصاف، سال ۸۸ این گروه را تشکیل دادیم. ایده من این بود که کسی نمی‌تواند برایم تعیین تکلیف کنند. ۱۲ سال است که کنار هم هستیم و کار می‌کنیم. بعضی نمایش‌هایمان ۳۰ شب اجرا شده‌اند و بعضی یک شب.
این هنرمند تئاتر در پاسخ به پرسشی درباره مقاومت جامعه تئاتری برای حفظ شیوه‌های همیشگی اجرای تئاتر توضیح داد: این تصمیم فردی هنرمند است. می‌توانیم به آن انتقاد داشته باشیم ولی نمی‌توانیم برای او چیزی تجویز کنیم. معتقد نیستم که باید تکلیف بیش از حدی برای هنرمندان قائل شویم. مگر دیگر مشاغل به هنگام بحران‌ها کار خود را تعطیل می‌کنند؟
رضایی راد با یادآوری اجرای کنسرت کیهان کلهر که چهار روز بعد از ماجرای هواپیمای اوکراینی اتفاق افتاده بود، اضافه کرد: در آن مقطع عده‌ای کیهان کلهر را نقد می‌کردند که نباید برنامه خود را برگزار کند اما این نقد درست نیست. هنرمند یا واکنش دارد، یا ندارد. نمی‌توان توقع داشت همه هنرمندان نسبت به همه اتفاقات واکنش نشان دهند. هرچند همواره حق انتقاد وجود دارد اما اجازه بدهید این را بگویم اگر یک بقالی می‌تواند مغازه خود را باز کند، بگذارید هنرمند تئاتر هم کار به صحنه ببرد. من از فضای پر تنشی می‌گویم که برای هنرمند وظایفی بیش از حد قائل هستند.
در این نشست، رضا سرور درباره اجرای تئاتر در فضای مجازی که از دوران کرونا متداول شد و به امروز رسیده است، گفت: اگر تئاتر بخواهد به فضای مجازی کوچ کند، از تاثیر و مفهومش کاسته می‌شود. اما در دوران کرونا در یک مقطع بحرانی تئاتر برای مدتی به مدیوم دیگری رفت اما از آنجا که مدیوم مستقلی است، دوباره به اصالت خود باز خواهد گشت. در حال حاضر حالت تعلیقی وجود دارد و رفت و برگشتی میان مدیوم‌ها اتفاق می‌افتد.
این استاد دانشگاه با اشاره به اتفاقات اجتماعی سال ۸۸ و تاثیر آن بر گونه‌های نمایشی اضافه کرد: از سال ۸۸ کنش گری سیاسی متحول شد. این تحول از مردم به تئاتر هم رسید. بنابراین امروزه تحول دراماتیک ایجاد شده که هرگز هم متوقف نمی‌شود. ما به تدریج یاد می‌گیریم. یاد می‌گیریم نمایشنامه «پرده خانه» بهرام بیضایی را به این شکل که امروز روی صحنه است، نمی‌توان اجرا کرد؛ هرچند محتوای آن متناسب با اتفاقات اجتماعی امروز است ولی فرم اجرایی که در حال حاضر برای آن انتخاب شده، فرم درستی نیست.
رضا سرور یادآوری کرد: دهه شصت از به کار بردن کلمه ایران و با شاهنامه مشکل داشتند اما عاقبت در تئاتر اجراهای شاهنامه‌ای اتفاق افتاد. هرچند متاسفانه به شکل مطلوبی نبود اما در هر حال بعد از جنگ یکی از راه‌های ایجاد وحدت میان مردم از طریق شاهنامه بود. هرچند به شکل خوبی در تئاتر اجرا نشد اما در آینده حتماً شکل درست اجرای آن را پیدا خواهیم کرد.
در این نشست مباحث دیگری همچون تحلیل تئاتر سیاسی ایران در دو دهه اخیر نیز مطرح شد که رضا سرور در این باره گفت: در دو دهه اخیر تئاتر ایران به جز آن بخشی که رویکرد تجاری دارد، همواره به دنبال شکل‌های گوناگون تئاتر سیاسی بوده و اینکه چه متنی و چه فرمی به لحاظ سیاسی موثرتر است. با همین نگاه است که تئاتر مستند، تئاتر تجربی و تئاتر هایی که خارج از سالن اجرا می‌شود، اتفاق افتاده است. یعنی تئاتر ایران دائماً در حال آزمون و خطا بوده است و این مباحث مطرح شده که آیا هر نمایشنامه‌های سیاسی است یا موضوعاتی برای تئاتر سیاسی مناسب‌تر هستند یا چگونه می‌توان نمایشنامه‌ای را سیاسی اجرا کرد که جانبدارانه و متعصبانه نباشد.
این تحلیل گر و نمایشنامه‌نویس یادآوری کرد: تا قبل از کرونا انواع این کنش‌ها در تئاتر به درستی انجام می‌شد. دستاورد اجراهای جدید در پاییز امسال این است که گاهی یک فعل ساده بیشترین تاثیر را دارد. بنابراین موضوعات در تئاتر سیاسی اهمیت ندارد، همچنانکه می‌توان نمایشنامه‌های سیاسی برشت را در فضای نامناسب اجرا کرد که هیچ گونه برداشت سیاسی از آن نشود.
سرور با اشاره به اجرای نمایشنامه «مردی برای تمام فصول» که سال‌ها پیش در تالار وحدت روی صحنه رفت، یادآور شد: این نمایشنامه متنی سیاسی و انتقادی است اما شکل اجرایی آن به گونه‌ای نبود که به عنوان تئاتر سیاسی تلقی شود.
او اضافه کرد: تحلیل آیین‌های پیچیده‌ای که امروزه در حال ظهور است، شاید زود هنگام باشد اما به عنوان زمینه ای نمایشی وجود دارد و از آنجا که تئاتر، هنری است پویا، هرگز کسی نمی‌تواند جلوی آن را بگیرد. اگر کسی فکر کند می‌تواند جلوی تئاتر را بگیرد، این هنر از خیابان‌ها سر در می‌آورد. هر دوره‌ای که تئاتر به تعلیق درآمده، تماشاگرانش به بازیگران خودانگیخته‌ای تبدیل شده‌اند که آیین‌های نمایشی را در فشرده‌ترین حالت گرفته و ارائه کرده‌اند. امروز زمانی است که تجربه را باید به آگاهی تبدیل کرد.
انتهای پیام/
آیا این خبر مفید بود؟نتیجه بر اساس رای موافق و رای مخالف
منبع: خبرگزاری برنا
کلیدواژه: نشست های بازیابی خانه هنرمندان ایران تئاتر سیاسی رضایی راد رضا سرور
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.borna.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری برنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۱۸۵۹۸۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ما با جنگ شناختی گسترده‌ای مواجه هستیم/ اساتید نسبت به اتفاقات آمریکا بی‌تفاوت نباشند
امیر عزیز نصیرزاده جانشین رئیس ستاد کل نیروهای مسلح صبح امروز (چهارشنبه) در آئین گرامیداشت سالروز شهادت آیت الله مرتضی مطهری و روز معلم که در دانشگاه عالی دفاع ملی برگزار شد، اظهار داشت: در بیانیه گام دوم وقتی در بحث تمدن‌سازی در مورد سرمایه انسانی اشاراتی ذکر می‌شود، تربیت نیروی انسانی به عنوان یک سرمایه بر عهده معلمان قرار دارد.
امیر سرتیپ نصیرزاده افزود: امروز وقتی وضعیت دانشگاه‌های مرکز کفر یعنی آمریکا را نگاه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که بیداری بزرگی رخ داده است؛ چرا که در این دانشگاه‌ها اعتراضات علیه جنایات رژیم صهیونیستی رخ می‌دهد؛ اما در مقابل برخی اساتید کشورمان که برای هر اتفاق کوچک و بزرگ کشور اظهار نظر می‌کنند در قبال چنین اتفاقاتی ساکت هستند؛ در صورتی که در کشور کفر حتی خوانندگان و رقاصان هم بیدار شدند و علیه جنایات رژیم صهیونیستی اظهار نظر کردند؛ ولی برخی اساتید کشورمان در قبال این اتفاقات، بی‌تفاوت بودند.
جانشین رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ادامه داد: برخی اساتید وقتی عملیات «وعده صادق» انجام شد، عنوان کردند که ارتش رژیم صهیونیستی با حمله به ایران یک تیر چراغ برق ما را هم سالم نمی‌گذارد؛ این‌گونه اظهارات نشان می‌دهد که ما به استاد مرزشکن نیاز داریم؛ نه کسانی که مقابل انقلاب و ارزش‌های اسلامی بایستند.
وی عنوان کرد: ما با جنگ شناختی گسترده‌ای مواجه هستیم؛ لذا در این جنگ، اساتید نقش اساسی برای شکل‌دهی اذهان دارند و بر این اساس، دانشگاه عالی دفاع ملی فرصت بسیار بزرگی برای نیروهای مسلح است؛ زیرا در این دانشگاه فرماندهان و مدیران برای نظامی تربیت می‌شوند که به تنهایی مقابل استکبار جهانی ایستاده است.
امیر نصیرزاده یادآور شد: حدود دو هفته پیش در گزارشی که خدمت فرمانده معظم کل قوا ارائه کردیم، معظم‌له از وضعیت دانشگاه عالی دفاع ملی ابراز رضایت کردند.
جانشین رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در ادامه گفت: عملیات وعده صادق مبدأ یک تاریخ جدید و باعث تغییر معادلات بین‌المللی و منطقه‌ای شده و از این پس وضعیت جهان به شکل دیگری خواهد بود؛ زیرا اکنون حاشیه امن رژیم صهیونیستی دچار مشکل شده و آن‌ها به سمت نابودی می‌روند.
وی اضافه کرد: اگر وضعیت یک سال گذشته این رژیم غاصب را با وضعیت فعلی آن‌ها از لحاظ سیاسی، اقتصادی، اعتبار بین‌المللی، امنیتی، نظامی و دفاعی و… مقایسه کنید، متوجه می‌شوید که همه این موارد زیر سوال رفته و صهیونیست‌ها به خاک ذلت نشسته‌اند؛ حتی نظم نوین جهانی و جهانی‌سازی و الگو بودن آمریکا هم نقش بر آب شد.
امیر نصیرزاده خاطرنشان کرد: امروز ما در مقطع بسیار حساسی هستیم؛ زیرا به شکل رو در رو و چهره به چهره در برابر دشمن قرار داریم؛ لذا در چنین وضعیتی باید آینده‌نگر باشیم و بتوانیم مقتدرانه از این مرحله عبور کنیم.
جانشین رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در پایان با تأکید بر اینکه دانشگاه عالی دفاع ملی نقش بسیار بزرگی در تربیت فرماندهان و مدیران در سطح ایران دارد، گفت: ما در این دانشگاه باید پیشرو تحقق مطالبات رهبری در حوزه دانشگاه‌ها باشیم؛ از سوی دیگر اگر سازمان یا بخشی از نیروهای مسلح کشورمان بخواهد متحول شود، باید در این دانشگاه تعیین، بررسی، و پژوهش شود که چگونه این تحول صورت گیرد.
سردار سرتیپ پاسدار «اسماعیل احمدی‌مقدم» رئیس دانشگاه عالی دفاع ملی هم در این مراسم اظهار داشت: جایگاه علمی آیت‌الله مطهری بسیار بالا بود؛ به گونه‌ای که امام خمینی (ره) تمام نوشته‌ها و آثار شهید مطهری را تأیید کردند.
سردار احمدی‌مقدم ادامه داد: آثار شهید مطهری برای مخاطبان مختلف قابل استفاده است؛ یعنی از کتاب داستان راستان تا کتاب‌های فلسفی آیت‌الله مطهری برای مخاطبان مختلف نگارش شده است.
وی با بیان اینکه علم اکتسابی که معلمان به ما می‌آموزند، برای این است که باطن پدیده‌ها را بشناسیم و کشف کنیم، افزود: ما تلاش می‌کنیم بر علم ظاهری و باطنی مسلط شویم؛ البته ما اساساً علم غیردینی نداریم؛ زیرا این خداوند است که انسان را در شناخت پدیده‌های مختلف یاری می‌دهد.
رئیس دانشگاه عالی دفاع ملی همچنین خاطرنشان کرد: در سال گذشته ۱۲۱ رساله در این دانشگاه به مرحله پایانی رسید و ۶۰۰ جلسه دفاعیه هم برگزار کردیم.
انتهای پیام/
حادثه تلخ برای جوان معلول ساروی که نخبه دانشگاه بود